Bankacılık Suçları

BANKACILIĞIN KIRMIZI ÇİZGİLERİ

ÖNSÖZ

Elinizdeki, Bankacığın KırmızıÇizgileri; Bankacılık Suçları(KırmızıKitap) isimli bu kitap, Bankacığın SarıÇizgileri; Kabahatler (SarıKitap) isimli kitabımın devamı niteliğindedir. Bu kitapla, adil ve etkin bir yargıyla finansal piyasalarında güven ve istikrarın sağlanması, kredi sisteminin doğru bir şekilde çalışmasıile tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına katkıda bulunma amaçlanmıştır.

Bir ülkede, sürdürülebilir ekonomik başarıve ileri bir demokrasi için öncelikle o ülkede hukukun üstünlüğüilkesinin yaşanıyor olmasıgerekir. Zira sağlam bir hukuk ve güvenilir bir yargısistemi, ileri demokrasi ve uzun vadeli ekonomik başarının olmazsa olmazıdır. Başkanıolduğum ve bankacılık suçlarına ihtisas mahkemesi olarak bakmakta olan istanbul 8. Ağır Ceza Mahkemesindeki görevim sırasında ve sonrasında üyeliğini yaptığım Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunda çalıştığım sırada gerek yurt içinde gerek yurt dışında yapmışolduğum müşahedelerim hukuk ile ekonominin ne kadar birbiriyle içiçe olduğu yolundaki kanaatimi pekiştirmiştir.

Ülke olarak, evrensel hukuk normlarınıkendimize referans almakla, hukuk devleti içinde birinci sınıf bir demokrasiye ulaşmayıhedeflemişbulunmaktayız. Şeffaf ve hesap verebilir bir devletin temel görevi mutlaka yolsuzluklarla etkin bir şekilde mücadele etmeli, yanlışlık içinde olanların hesabınıvermesini sağlamalıdır. Bu nedenledir ki, Ülkemiz ekonomisi üzerinde önemli rolleri bulunan ve güven kurumu olarak nitelendirilen, bireylerin tasarruflarınıtoplayan ve bunu farklışekillerde değerlendiren bankalar ile banka dışımali kuruluşlar devletin yoğun denetimi ve müdahalesi altında bulunmaktadır.

Çağdaşdevlet anlayışında, kabul gören planlıekonomi sistemi anlayışının sonucu olarak, ekonomik hayatta önemli bir yer tutan bankacılık düzeninin sadece özel hukuk veya idare hukukuna ait normlarla düzene sokulmasıyeterli olmadığından, son araçolarak ceza hukuku yaptırımlarından da yararlanmasızorunluluğu ortaya çıkmıştır, işte, bu çalışmada ceza hukukunun hapis türüyaptırımlarıyani bankacılık suçlarıkonu edilmiştir.

Türkiye'de, özellikle 1980'den sonra bankacılık alanında yaşanan olumsuz tecrübeler dikkate alınarak 01.11.2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankacılık Kanunu'nda tekrarlanan 23.06.1999 tarihli sayılıResmi Gazete'de yayımlanıp yürürlüğe giren 4389 sayılıBankalar Kanunu'nda bankaların itibarınıve tasarrufsahiplerinin mevduatlarınıkorumak, sistemin daha sağlıklıçalışmasınısağlamak amacına yönelik olarak idari para cezasıbaşta olmak üzere başka idari yaptırımların (kabahatlerin yani sarıçizgilerin) yanısıra başta zimmet olmak üzere bankacılık suçları (suçların yani kırmızıçizgilerin) ihdas edilmesine ve yargılama usulünün de bu amaca hizmet edecek şekilde özel kurallara bağlanmasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.

Bu çalışmada; Bankacılık Kanunu'ndaki bankacılık suçlarıile Bankacılık Kanunu dışındaki diğer Kanunlardaki dolaylıbankacılık suçlarının amacına uygun şekilde anlaşılıp uygulanmasıiçin gayret gösterilmiştir. Çalışma iki kısımdan oluşmaktadır.

Birinci bölümde; 5411 sayılıBankacılık Kanunu'ndaki, 11 adet doğrudan bankacılık suçlarıve ilgili hükümleri incelenmiştir. Bunlar; 1-İzinsiz Faaliyette Bulunmak (Madde-151) suçu, 2-Mevduat Ve Katılım Fonu Sahiplerinin HaklarınıEngellemek (Madde-151) suçu, 3-Düzeltici, İyileştirici Ve KısıtlayıcıÖnlemleri Almamak (Madde-152) suçu, 4-Yetkili Merciler İle Denetim Görevlilerince İstenen Bilgi Ve Belgeleri Vermemek Görevlerini YapmalarınıEngellemek (Madde-153) suçu, 5-Belgelerin SaklanmasıYükümlülüğüne AykırıDavranmak (Madde-154) suçu, 6-Gerçeğe AykırıBeyanda Bulunmak (Madde-155) suçu, 7-İşlemlerin Kayıt DışıBırakılmasıVe Gerçeğe AykırıMuhasebeleştirme (Madde-156) suçu, 8-Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme (Madde-157) suçu, 9-İtibarın Zedelenmesi (Madde 158) suçu, 10-Sırların Açıklanması(Madde-159) 11- Zimmet (Madde-160) suçudur. Ayrıca, Bankacılık Kanunundan kaynaklanan bu suçlara ilişkin yargılama usulleri, başvuru ve katılım, itiraz ve bildirim, özel görev, bilirkişi incelemesi, infaz, özel soruşturma ve kovuşturma ile Avrupa insan HaklarıMahkemesinin dostane çözüm önerisine ilişkin hükümlerin açıklamalarına yer verilmiştir.

ikinci bölümde ise; 5411 sayılıBankacılık Kanunu dışındaki diğer kanunlarda geçen dolaylıbankacılık suçlarıkonu edinilmiştir. Bunlar; 5464 sayılıBanka Kartlarıve Kredi KartlarıKanunundaki (Gerçeğe AykırıBeyan, Sözleşme Ve Eki Belgelerde Sahtecilik Suçu Madde-37, İzinsiz Kat Çıkartma Madde-38, Bilgi Güvenliği Yükümlülüğüne Aykırı DavranılmasıMadde-39, Denetimde istenilen Bilgi Ve Belgeleri Vermemek Madde-41,) suçları, 1211 sayılıTürkiye Cumhuriyet Merkez BankasıKanunundaki (Madde 68'e AykırıDavranmak) suçları, 5237 sayılıTürk Ceza Kanunundaki (Bilişim Sistemlerinin KullanılmasıSuretiyle Hırsızlık Madde 142/2-E bendi, Nitelikli Dolandırıcılık (Madde 158/1-f,j-2, Suçişlemek Amacıyla Örgüt Kurma Madde-220, Ticari Sır, Bankacılık Sırrı Yada Müşteri SırrıNiteliğindeki Bilgi Ve Belgelerin AçıklanmasıMadde-239, Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme Madde-244, Banka Veya Kredi Kartlarının Kötüye KullanılmasıMadde-245, Suçtan Kaynaklanan Mal VarlığıDeğerlerini Aklama Madde-282) suçlarıve etkin pişmanlık, tüzel kişiliklerin sorumluluğu ve iade gibi diğer ilgili hükümleri ele alınmıştır.

İncelemede; yasa metninden sonra gelen açıklamalarda, konunun yorumundan kaçınılmışolup, yalnızca uygulama açısından genel kabuller belirtilmiştir. Yani bir anlamda konunun fotoğrafıçekilmiştir. Çalışmaya ışık tutmasıbakımından konuyla ilgili olarak Avrupa İnsan HaklarıMahkemesi Kararları, Anayasa Mahkemesi Kararları, Yargıtay Ceza Genel Kurul Kararları, Yargıtay Daireleri Kararları, Danıştay Kararları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Kararlarıve özellikle istanbul 8. Ağır Ceza Mahkemesi başta olmak üzere yerel mahkeme kararlarının ilgili madde açıklamasının altına eklenmiştir. Bu çalışmada; 2010 yılında Yargıtay Cumhuriyet SavcılarıAli Parlar ve Muzaffer Hatipoğlu ile birlikte yayınladığımız "Bankacılık Ceza Hukuku" adlıeserimden azami biçimde yararlanılmıştır. Bu nedenle değerli yazar dostlarıma en içten teşekkürlerimi sunarım. Ancak, burada önemli bir hususu belirtmeden de geçemeyeceğim. Şöyle ki.

Özellikle zimmet suçuna ilişkin 5411 sayılıBankacılık Kanunundaki değişiklikler hakkında kimi zaman ortaya atılan çalışmaların yasallaşmasıhalinde özellikle sakıncalarının da irdelenmesinde fayda vardır. Ayrıbir çalışma alanıözelliği taşımaktır birlikte, bu konuda kısaca şunlarısöyleyebiliriz. Bilindiği üzere ülkemizde, 1999-2000 yıllarında; siyasıbağımsızlığımızıderinden etkileyen çarpık ekonomik yapı, parçalı siyasi ortam, sektörün gerçek bankacılık dışında çalışma anlayışı, bankacılık tecrübesi olmayan sermayenin gemlenemez iştahı, siyasi iradeye bağım zafiyeti olan denetim mekanizmasıile etkin olmayan bir yargılama sistemi karşısında oluşan ve dünyanın en büyük banka yolsuzluk örneğiyle birlikte birçok bankaya el konulmasısonucunu doğuran bankacılık krizi yaşanmıştır. Bankacılık alanında milletimize milyarlarca dolar maddi kayba neden olan bu ekonomik krizden ders alınarak oluşturulan olumlu yasal düzenlemelerinden asla vazgeçilmemelidir. Geçmişi unutarak geleceği inşa edemeyiz. Zimmet suçunun varlığısektörün sigortasıdır. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletlerinde başlayıp tüm dünyayısaran bankacılık merkezli 2008 dünya ekonomik krizinin ülkemizin ekonomik sistemini nasıl teğet geçtiğine hep birlikte şahit olduk. Sürdürülebilen siyasi istikrarın yanında, gelişmişbirçok ülkeden ileri seviyedeki idari ve mali özerkliğe sahip denetleme ve düzenleme kurumunun varlığı, buna uyumlu ceza ve yargılama sistemi ile mali disiplin gibi makro yaklaşımlar böylesine önemli bir kazanımısağlayabilmiştir. Aksi düşüncenin, önceki uygulamalarıtartışmalıhale getireceği açıktır.

Kitabın, başta bankacılık alanında faaliyet gösterenler ile hukuk çevremize ve tüm okurlara, içerdiği konular itibarıyla yararlıolacağınıdüşünmekte ve ümit etmekteyim. Kitap, ilgilisine faydalıolabildiği oranda amacına erişmişsayılacaktır. Böylece; kendimi bankacılık ve hukuk topluluğuna olan mükellefiyetlerimi bir nebze olsun yerine getirmişolmanın mutluluğu ile bahtiyar sayacağım.

Bu çalışma sırasında yardımlarınıesirgemeyen ve aynıçatıaltında çalışmaktan zevk aldığım, ismini teker teker sayamayacağım Kurul'un seçkin başkan ve üyelerine, başkan yardımcılarına, daire başkanlarına, bankalar yeminli murakıplarına ve uzmanlarına, kurucusu olduğum istanbul 8. Ağır Ceza Mahkemesinin değerli başkan ve üyeleri ile çalışanlarına, yargıdaki tüm dostlarıma ayrıayrıteşekkür ederim.

Çalışma sonrasıeser hakkında düşüncelerini esirgemeyen; birlikte çalışmaktan büyük onur duyduğum sevgili dostlarımdan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Eski Başkanısayın Mukim Öztekin beyefendiye CenabıHaktan acil şifa ve mutluluk dualarımla, başkan vekili, sevgil dostum sayın Mutalip ÜNAL, sayın Erol BEKTAŞile konunun uzmanıve ülkemiz hukukuna tartışmasız büyük katkılar sağlayan muhterem hocalarım sayın Prof. Dr. Seza REİSOGLL), sayın Prof. Dr. izzet ÖZGENÇ, sayın Prof. Dr. Arslan KAYA, sayın Prof. Dr. Ahmet GÖKÇEN beylere, Türkiye Katılım Bankaları Birliği Genel Sekreteri değerli dostum sayın Osman AKYÜZ beyefendiye ayrıayrı teşekkürübir borçbilirim.

Kitabın büyük bir titizlikle hazırlanmasında anlayışlarıyla destek veren sevgili eşim Hülya AKIN hanımefendiye, istanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi son sınıf öğrencisi sevgili kızım Zehra AKIN KIZILKANAT hanımefendiye, Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Psikoloji Bölümü3. sınıf öğrencisi sevgili oğlum Ahmet Emin AKIN efendiye, ilköğretim 3. sınıf öğrencisi şirin kızım Ayşe Gülce AKIN hanımefendiye ve ailemize katılan sevgili oğlum Önder Kadir KIZILKANAT efendiye, basımda emeği geçen sayın Emre AKIN ve sayın Emine KOCAMAN hanımefendiye ve tüm değerli dostlarıma yürekten teşekkürlerimi sunarım.

En derin kalbi muhabbet ve saygılarımla... 18 MART 2015

Mustafa AKIN

ADALETKULESİ/ DERSAADET


Baskı Tarihi: 2015
Baskı Sayısı: 1
Yayınevi: Adaletkulesi/Dersaadet
Yazar: Mustafa Akın
Sayfa Sayısı: 1323
Ebat: 16x24
Cilt: --

R E İ S B E Y

Ulusal ve uluslararası alanda hukukun her dalında konularında uzman kadrosu ile uzun yıllara dayanan tecrübesiyle müvekkillerine hukuki danışmanlık, avukatlık ve tahkim hizmetleri sunmaktadır.

FAALİYETLERİMİZ

  • Avukatlık
  • Arabuluculuk
  • Tahkim
  • Bankacılık
  • Danışmanlık
  • Eğitim

KAREKOD